II wojna światowa rozpoczęła się 1 września 1939 roku, gdy III Rzesza napadła na Polskę. Pierwsze niemieckie bomby, spadły na mieszkańców Wielunia ok. godz. 4:40. Zginęło wówczas co najmniej 1200 osób, a centrum miasta zostało zniszczone w 90 procentach. Kilka minut później pancernik Schleswig-Holstein ostrzelał Westerplatte. 

W 85. rocznicę tych wydarzeń w Wieluniu odbyły się oficjalne uroczystości. Punktualnie o godz. 4:40 zawyły syreny i 12 razy zabił Dzwon Pamięci. Później na scenie Michał Muskat-Zgondek wykonał poruszający „Lament o Wieluniu 1939”. Udział w wieluńskich uroczystościach wziął prezydent RP Andrzej Duda, parlamentarzyści i samorządowcy. Wśród nich m.in. prezydent Bełchatowa Patryk Marjan.

>>> Obejrzyj fotogalerię: rocznica wybuchu II wojny światowej w Wieluniu

Corocznie bełchatowianie, a także mieszkańcy okolicznych miejscowości spotykają się również na Górach Borowskich, aby uczcić rocznicę wybuchu II wojny światowej. Miejsce uroczystości nie jest przypadkowe. To właśnie w tym rejonie we wrześniu 1939 roku toczyły się walki. Udział w nich brali m.in. żołnierze gen. Ludwika Czyżewskiego. Tradycyjnie odprawiona została polowa msza św. Pamięć walczących, uczczono salwą honorową i apelem poległych. Pod pomnikiem Obrońców Gór Borowskich złożone zostały kwiaty. Wiązankę złożył m.in. prezydent Bełchatowa Patryk Marjan.

>>> Obejrzyj galerię: rocznica wybuchu II wojny światowej na Górach Borowskich

Miejskie uroczystości zaplanowane na 7 września

To już tradycja, że w pierwszą sobotę września mieszkańcy Bełchatowa oddają hołd walczącym w II wojnie światowej. Wspominają także żołnierzy zgrupowania gen. Ludwika Czyżewskiego, którzy bronili pobliskich Gór Borowskich. Podobnie jak w latach poprzednich, także i tym razem, miejskie obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej, odbędą się w Grocholicach. A wspólnie z prezydentem Bełchatowa Patrykiem Marjanem zapraszają na nie proboszcz parafii pw. Wszystkich Świętych ks. Dariusz Piwowar oraz Związek Strzelecki „Strzelec”.

Uroczystości rozpoczną się mszą św. w parafii pw. Wszystkich Świętych w Grocholicach. Zaraz po niej, o godz. 18:15, uczestnicy uroczystości przejdą na cmentarz parafialny przy ul. Tylnej, gdzie spoczywają obrońcy Gór Borowskich. Tam o godz. 18:30 rozpocznie się część patriotyczna. Apel poległych, salwa honorowa i złożenie kwiatów pod pomnikiem Poległych w Obronie Ojczyzny – to główne punkty programu. Nie zabraknie również okolicznościowych przemówień. 

Warto przypomnieć, że 1 września odbędą się także uroczystości na Górach Borowskich. Przy pomniku Obrońców Gór Borowskich odprawiona zostanie msza polowa. Nie zabraknie także apelu poległych i Salwy Honorowej. Uroczystości te, organizowane przez wójta Woli Krzysztoporskiej, rozpoczną się o godz. 10:00.

Będą też wydarzenia towarzyszące. Na 7 września zaplanowany jest Patriotyczny Rajd Rowerowy linią obrony Gór Borowskich. Start o godzinie 9:00 przy schronie bojowym na Księżym Młynie. Więcej znajdziecie TUTAJ. Zaś 14 września odbędzie się 32. Edycja Europejskich Dni Dziedzictwa. Tym razem pod hasłem „Szlaki. Sieci. Połączenia”. W ramach obchodów odbędzie się plenerowa lekcja historii „Styk działania armii Łódź i Prusy”. Początek o godz. 9:00. Szczegóły można znaleźć na stronie Muzeum Regionalnego w Bełchatowie, tj. TUTAJ. Także 14 września wystartuje XXIV Regionalny Marsz na Orientację „Borowska Góra 2024”.

Krótka historia walk pod Borową Górą

Zacięte walki pod Borowską Górą trwały dokładnie od 2 do 5 września 1939 roku. Po przerwaniu obrony polskiej pod Częstochową, obszar ten miały zabezpieczyć wybrane jednostki Armii Łódź, aby chronić inne jednostki operacyjne głównej armii. Do obrony tego ważnego punktu strategicznego wyznaczono 2 pułk piechoty Legionów (płk Ludwika Czyżewskiego) i 301. batalion czołgów (majora Edmunda Karpowa). Jak się później okazało rejon ten był kluczowym węzłem oporu na lewym skrzydle głównej pozycji obrony Armii Łódź.

3 września na odcinku Rozprza – Borowska Góra – Księży Młyn pojawiły się polskie jednostki. Niestety, dzień wcześniej, rejon ten zajmowały już jednostki niemieckiej 4 dywizji pancernej (generalobersta Georga-Hansa Reinharda). Wywiązały się pierwsze starcia. Jeszcze przed wieczorem, polskim oddziałom udało się opanować wyznaczony obszar i wyprzeć przeciwnika z zajmowanego rejonu.

4 września polskie szeregi wzmocnił 7. baon ckm z GO Piotrków (gen. bry. Wiktor Thommée). Rankiem następnego dnia, gdy nasze jednostki zostały przegrupowane nastąpił atak (wypartej kilka dni wcześniej) 4 dywizji pancernej, wspierany artylerią i lotnictwem. Po silnym ostrzale z dział, piechota wspierana czołgami ruszyła na polskie pozycje. Wywiązały się zaciekłe walki, a szczyt przechodził kilkakrotnie z rąk do rąk. Dochodziło do starć na bagnety, a obie strony poniosły spore straty. Liczebność polskich kompanii zmniejszyła się do ok. 50 żołnierzy. Około godziny 19:30 oddziały Reinhardta zajęły Borową Górę, ale pomimo to nasze jednostki broniły się nadal, ostrzeliwując wroga ze stoków wzniesienia. Wymiana ognia trwała do około godziny 22. Polacy wycofali się dopiero po otrzymaniu rozkazu.

Podsumowując, polskie oddziały straciły około 700-800 żołnierzy, w tym co najmniej 16 oficerów. Niestety nie znamy straty wśród jednostek przeciwnika, choć wiadomo, ze były one także znaczne.